Verwarmen zonder gas

Van alle kanten hoor je de berichten: we moeten van het gas af. En snel ook. Om het Parijse klimaatakkoord na te kunnen leven, heeft het kabinet in het regeerakkoord een klimaatdoelstelling opgenomen. Daaruit volgt dat Nederlandse gebouwen uiterlijk in 2050 geen aardgas meer gebruiken. Ben je benieuwd wat dit voor jou betekent? Lees dan verder

Inhoud van het artikel:

Waarom van het gas?
Nederlandse gasvoorraad
Wereldwijde klimaatproblemen
Transitie naar hernieuwbare energiebronnen
Wat kun je zelf doen om van het gas af te komen?
Warmtepomp, stadsverwarming en groen gas
Alternatieven koken op gas

Waarom van het gas?

Voor velen komt dit een beetje uit de lucht vallen. Nederland heeft toch een grote gasvoorraad? Waarom moeten we er dan vanaf? Bovendien lijkt het alsof we hierdoor onnodig op hoge kosten gejaagd worden. Warmtepompen en zonnepanelen lijken dure alternatieven, waarvan het rendement soms nog onduidelijk is.

Maar als het echt niet anders kan, hoe regel je dat dan voor jouw eigen huis? Wij brengen graag wat licht in de duisternis en zetten onderstaand uiteen wat gasvrij voor jou en de rest van de Nederland betekent.

De noodzaak om van het gas af te stappen als energiebron wordt ingegeven door twee dingen. Enerzijds raakt onze eigen gasvoorraad op en anderzijds is er een dringende noodzaak om de internationale klimaatproblemen aan te pakken.

Terug naar het begin

Nederlandse gasvoorraad

Lange tijd leek de Nederlandse gasvoorraad onuitputtelijk. Anders dan bijvoorbeeld de Noren, waren wij niet erg zuinig op onze gasvoorraden. Waar de Noorse overheid 20 jaar geleden een staatsfonds oprichtte uit de opbrengsten van hun olie- en gaswinning, was onze overheid helaas niet zo vooruitziend.

Het Noorse staatsfonds is in 2019 ruim 1000 miljard, dus 1 biljoen euro waard. Dat is ongeveer 188.000 euro per inwoner van Noorwegen. Een rendement om jaloers op te zijn. In Nederland heeft de gaswinning al die jaren de staatsbegroting sluitend gemaakt, maar werd niets opgebouwd voor de toekomst.

Tegenwoordig is de gaswinning in Nederland niet langer een zorgeloze melkkoe. Door de jarenlange onttrekking van gas aan de bodem zijn grondverzakkingen ontstaan in Groningen. Ook aardbevingen, die zelfs voelbaar zijn in andere delen van het land, zijn hierdoor een Nederlands fenomeen geworden. Iets wat 50 jaar geleden ondenkbaar was. Gebouwen en wegen zijn beschadigd en Groningse huiseigenaren gedupeerd. Al deze kosten moeten betaald worden en verdere gaswinning lijkt het probleem alleen maar groter te maken.

Terug naar het begin

Wereldwijde klimaatproblemen

Anderzijds hebben we het klimaatprobleem. Bij de verbranding van gas, bijvoorbeeld bij het gebruik van jouw CV-ketel, ontstaat CO2. Dit is een broeikasgas. CO2 wordt zo genoemd omdat het na zijn ontstaan opstijgt van de aarde tot in de dampkring. Daar blijft het hangen en heeft het een isolerende werking.

Waar isolatie van je huis allerlei voordelen heeft (link), heeft CO2 in de dampkring die juist niet. Broeikasgassen zorgen er namelijk voor dat zonnewarmte gevangen blijft in de dampkring, waardoor de aarde opwarmt.

Dat leidt weer tot een keten van problemen die we uiteindelijk het klimaatprobleem noemen. Overigens is aardgas niet het enige gas dat bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Ook kolengestookte centrales, brandstofauto’s en koeien produceren broeikasgassen.

Terug naar het begin

Transitie naar hernieuwbare energiebronnen

Of je het er nu mee eens bent of niet, de beweging naar een duurzamere samenleving is al gestart. De aarde groeit namelijk niet mee met de gestage groei van de wereldbevolking.

De wereldbevolking telt momenteel 7,7 miljard mensen. En hoewel de groei van de wereldbevolking volgens een VN-rapport wel afneemt, is de verwachting dat de aarde in 2050 door zo’n 9,7 miljard mensen wordt bevolkt. In het jaar 2100 zal de wereldbevolking naar verwachting uit 11 miljard mensen bestaan.

Al deze mensen hebben een dak boven hun hoofd nodig, eten en energie voor gas, licht en water. De manieren hoe we hierin voorzien hebben de afgelopen 100 jaar, lijken hun beste tijd gehad te hebben. De grondstoffen, zoals gas, kolen en olie, raken uitgeput.

Een overschakeling op bronnen van energie die niet op kunnen raken, lijkt dan ook heel verstandig. Je denkt hierbij waarschijnlijk meteen aan zonne-energie of windenergie, maar ook aardwarmte, waterkracht, waterstof en biomassa kunnen duurzame energiebronnen zijn.

Terug naar het begin

Wat kun je zelf doen om van het gas af te komen?

Terug naar de belangrijke vraag die we aan het begin stelden: hoe kom jij van het gas af? Belangrijk voor de beantwoording van deze vraag is te weten op welke manier jij gas gebruikt in jouw woning.

In Nederland zijn meer dan 7,7 miljoen woningen. Ongeveer 90% van deze woningen heeft een gasaansluiting, die gemiddeld 1300 kubieke meter aardgas per jaar gebruiken. Het grootste gedeelte van dit gebruik, ongeveer 80%, komt voor rekening van de verwarming van de woning. De overige 20% wordt gebruikt om op gas te koken.

De meeste woningen in Nederland gebruiken een CV-ketel die gas en elektriciteit nodig heeft. De kans is dus groot dat ook jouw woning op gas verwarmd wordt. De verwarming van een gemiddelde eengezinswoning bestaande uit 4 personen veroorzaakt ongeveer 3300 aan CO2 per jaar. Dit is vergelijkbaar met een benzineauto die 21.000 kilometer rijdt.

Je kunt dus een flinke CO2 reductie behalen door over te stappen op een gasloze verwarming van jouw huis. Alternatieven zijn een warmtepomp, stadsverwarming of het gebruik van groen gas.

Terug naar het begin

Warmtepomp, stadsverwarming en groen gas

Eigenlijk is een warmtepomp een soort omgekeerde koelkast. Het apparaat pompt warme lucht naar binnen, waar door een verdampingsproces de warmte uit de lucht gehaald wordt. Deze warmte zorgt vervolgens voor warm water in jouw leidingen voor een verwarmd huis en warm water uit de kraan.

Er bestaan verschillende warmtepompen, zoals een elektrische aardwarmtepomp, een hybride waterpomp of een ventilatielucht warmtepomp, die ook verschillen in de mate van duurzaamheid.

Je kunt je woning ook verwarmen met stadsverwarming Bij verschillende bedrijven komt veel warmte vrij tijdens hun productieprocessen. Je kunt hierbij denken aan de verbranding van afval bij een afvalverwekingsbedrijf of bij het opwekken van elektriciteit door een energiebedrijf. Maar ook bij grote fabrieken is warmte vaak een restproduct.

Voor stadsverwarming wordt deze warmte omgezet in warm water. Dit warme water wordt vervolgens via een netwerk van leidingen onder de grond naar huizen en gebouwen vervoerd om deze te verwarmen.

Je huis verwarmen met groen gas is een derde optie. Uit verschillende natuurlijke producten kan biogas geproduceerd worden. Je kunt hierbij denken aan rioolslib, groente-fruit-en tuinafval (GFT-afval), koeienmest en rioolslib. Het biogas hiermee geproduceerd wordt, moet eerst nog opgewaardeerd worden voordat het dezelfde kwaliteit heeft als aardgas.

Voor dit opwaarderen wordt er CO2 aan het gas onttrokken en wordt het gas gezuiverd. Zo wordt ervoor gezorgd dat groen gas en aardgas van dezelfde kwaliteit zijn en door dezelfde gasleidingen naar je huis mogen worden gepompt. Daardoor hoeven apparaten dus niet aangepast te worden en hoeft jouw gasgestookte CV-ketel dus niet vervangen te worden.

Terug naar het begin

Alternatieven koken op gas

Wanneer je van het gas af gaat en niet kiest voor koken op groen gas, heb je een gasloos alternatief nodig om te kunnen koken. Alternatieven voor koken op gas zijn koken op een inductieplaat of koken op een keramische kookplaat.

Het hebben van een geschikte elektrische aansluiting is belangrijk voor een elektrische kookplaat, zoals een keramische of inductie kookplaat. Anders werkt de kookplaat gedeeltelijk, helemaal niet of slaan de stoppen door.

Afhankelijk van de soort kookplaat die je kiest, kan het zijn dat het aantal groepen in je meterkast uitgebreid moet worden. Daarnaast kan het ook zijn dat het stroomnet verzwaard moet worden. Dit geldt vooral voor oudere woningen, waarin nog een aansluiting zit van 1x25A. Deze moet dan omgezet worden naar 1x35A of 3x25A.

In nieuwbouwhuizen zit vaak een zwaardere aansluiting van 1x35A of 3x25A. Daarnaast moet je een aparte stroomdraad van de meterkast naar je inductie kookplaat, met een speciaal stopcontact voor de ‘perilex’-stekker van je kookplaat, laten plaatsen.

Een inductie kookplaat is sneller, veiliger en energiezuiniger dan een keramische kookplaat. Maar het voordeel van een keramische kookplaat is dat je geen speciale pannen nodig hebt om te koken.

Voor een inductieplaat is het van belang dat jouw pannen hiervoor geschikt zijn. Je kunt dit testen door een magneetje op onderkant van de pan te plaatsen en deze om te keren. Valt de magneet op de grond? Dan is de pan niet geschikt, anders wel. De inductieplaat maakt namelijk gebruik van het magnetische veld van de pan om het voedsel te garen.

Terug naar het begin