Waarom is ventileren belangrijk?

De lucht in ons huis is vaak een stuk ongezonder dan buiten. Dat klinkt gek. Bij luchtvervuiling denk je al snel aan uitlaatgassen en fabrieken en die staan niet binnen. Toch vervuilen activiteiten als koken, de was drogen en menselijke inspanningen (denk aan zweten en ademen) continue de lucht binnenshuis. Goed ventileren is dus beter voor onze gezondheid en kan ook energiezuinig zijn. Wil je weten hoe? Lees dan verder.

Inhoud van het artikel:

Voordelen van ventileren
Wat is goed ventileren?
Mechanische ventilatie
Energiezuinig ventileren
Tips voor een goed binnenklimaat

Voordelen van ventileren

Goede ventilatie verbetert de luchtkwaliteit in je huis voor jou en jouw huis. Een gemiddeld gezin produceert elke dag 15 liter vocht in huis. Je kunt hierbij denken aan de stoom die vrijkomt bij koken en douchen of het vocht van opdrogende was. Maar ook mensen stoten water uit in de vorm van zweten en ademen. Tijdens het slapen verlies je bijvoorbeeld tot wel 2 liter per nacht.

Vocht en vuil in de lucht zijn slecht voor je gezondheid. Vooral ouderen, kleine kinderen en mensen met een aandoening aan hun luchtwegen (zoals astma of COPD) zijn gevoelig voor een ongezond binnenklimaat.

Goed ventileren voorkomt dus dat gezondheidsproblemen kunnen ontstaan. Dit zijn voor de hand liggende klachten als irritatie van de keel, ogen, neus en luchtwegen als ook klachten als hoofdpijn, vermoeidheid en duizeligheid. Heb je een allergie, zoals bijvoorbeeld hooikoorts, dan kan een slechte luchtkwaliteit deze klachten verergeren.

Goed ventileren kan dit soort klachten als niezen, hoesten en benauwdheid voorkomen of verminderen.

Goede ventilatie is ook van belang voor het voorkomen van vochtproblemen in je huis. Schimmel, bacteriën en ander ongedierte houden van vochtige plekjes.

De aanwezigheid van vocht in combinatie met de juiste ondergrond kan een bepaald microklimaat scheppen dat aantrekkelijk is voor organismes als algen en mossen die op hun beurt weer kleine insecten aantrekken waar onder andere muizen en ratten op jagen. Zo kunnen kleine vochtproblemen grote vochtproblemen worden. Ook kan dit insecten als zilvervisjes en spinnen aantrekken.

Te veel vocht kan ook leiden tot gezondheidsklachten door schimmelvorming of huisstofmijt. Niet alleen is dit ongezond, niemand wordt ook blij van zwarte schimmelplekken in de muur of het plafond.

Goed ventileren voert ook fijnstof af. Dit is een verzamelnaam voor alle soorten kleine stofdeeltjes die in de lucht rondzweven. Fijnstof ontstaat bijvoorbeeld tijdens het koken, het stoken van de openhaard of binnen roken. Ook bij het branden van kaarsen komt fijnstof vrij. Wanneer een huis niet goed is geventileerd, worden deze deeltjes gemakkelijk ingeademd.

Terug naar het begin

Wat is goed ventileren?

Dat goed ventileren van belang is voor jouw gezondheid en het comfort van je huis is nu wel duidelijk. Maar hoe ventileer je optimaal. Een raam of de tuindeur opzetten, lijkt een eenvoudige oplossing, maar dat is het helaas maar voor een korte duur. Zodra je ramen en deuren weer sluit, neemt de luchtkwaliteit direct weer af.

Een continue afvoer van verontreiniging en de voortdurende aanvoer van schone lucht is cruciaal voor een optimale ventilatie van je huis.

Om je huis goed te ventileren moet je dag en nacht voldoende ventilatieroosters en klepraampjes open hebben staan. Ook als je in een buurt woont, waar veel luchtverontreiniging is, bijvoorbeeld in de buurt van een fabriek, is het beter om te ventileren. De binnenlucht is namelijk bijna altijd vuiler dan de buitenlucht. Woon je bijvoorbeeld aan een drukke weg, open dan vooral de ramen die niet op de weg uitkijken.

Goed ventileren is continue de lucht verversen. Zet de roosters in je ramen dus 24 uur per dagen open. Zonder roosters kun je in elke kamer een raam op kier zetten. Zet bovendien elke dag ongeveer een kwartier de ramen tegen elkaar open. Doe dit bijvoorbeeld nadat je bent opgestaan. Zo waait alles lekker door en ruikt je huis ook weer fris.

Veel nieuwbouwhuizen worden opgeleverd met mechanische ventilatie. Dit is een automatisch systeem dat zorgt voor een goede ventilatie. Zet dit systeem op de hoogste stand als je gaat koken, de was drogen of douchen. Hieronder leggen we uit waar je op moet letten om zo’n systeem optimaal te laten werken.

Terug naar het begin

Mechanische ventilatie

Bijna een derde van alle huizen hebben tegenwoordig mechanisch ventilatiesysteem. In ruimtes waar de lucht snel vervuilt, zoals de keuken, badkamer en wc zitten lucht afvoerende ventielen in het plafond. Deze roosters zorgen voor de afvoer van verontreinigde lucht. Hiervoor moet het systeem wel aanstaan, anders doen ze niets.

De afzuigende werking van de ventielen zorgt ervoor dat automatisch verse lucht wordt aangevoerd door de ventilatieroosters en in oudere huizen ook via klepramen.

Mechanische ventilatie is in principe beter dan natuurlijke ventilatie. Bij natuurlijke ventilatie komt verse lucht komt het huis in via roosters, klepraampjes, naden en kieren. Moderne huizen zijn steeds beter geïsoleerd en de natuurlijke ventilatie is daarmee verslechterd. Heeft jouw huis een mechanisch ventilatiesysteem? Gebruik het dan om problemen door vieze lucht te voorkomen.

Voor een optimale werking van het mechanische ventilatiesysteem is regelmatig onderhoud essentieel. Maak de roosters in ieder geval jaarlijks zelf schoon met een borstel of stofzuiger. Soms kun je de kap eraf halen, die kun je dan schoonmaken met een sopje. De motor heeft elke twee jaar onderhoud nodig door een gespecialiseerd bedrijf. Elke acht jaar moeten de afvoerkanalen gereinigd worden.

Terug naar het begin

Energiezuinig ventileren

Een mechanisch ventilatiesysteem gebruikt elektriciteit en het kost ook energie frisse winterlucht op te warmen. Ventileren is dus niet gratis, maar door slim te ventileren kun je dit wel energiezuinig doen.

Wanneer de wind recht op een luchtrooster staat, wordt er meer lucht naar binnen geblazen. Dit kan een koude tocht geven, zeker in de wintermaanden. Zelfregulerende roosters in ramen of kozijnen gaan dit tegen. Ze reageren op de winddruk en laten minder lucht door als er harde wind op staat. 

Een ventilatiesysteem met warmte terugwinning warmt in de inkomende lucht op voordat deze in de ruimte geblazen wordt. Hiervoor gebruikt het apparaat de warmte van de verontreinigde lucht die uit het huis wordt afgevoerd. De meeste ventilatie-units zijn vraag gestuurd: een CO2-meter regelt hoe hard of zacht er geventileerd wordt. Zo ventileer je nooit te weinig, maar ook niet teveel.

Gelijkstroom is goedkoper dan wisselstroom. Werkt de ventilator van jouw mechanische ventilatiesysteem op wisselstroom? Vervang hem door een ventilator op gelijkstroom: dat scheelt flink in het stroomverbruik. Op jaarbasis kun er zo’n 130 kWh mee besparen, afhankelijk van jouw energieleverancier is dit ongeveer € 30. 

Op het apparaat zelf staat vaak aangegeven welk soort stroom het gebruikt. AC staat voor wisselstroom en DC staat voor gelijkstroom. Anders kun je dit wellicht in de gebruiksaanwijzing terugvinden of op de website van de fabrikant. Houd het typenummer van het apparaat in dat geval bij de hand zodat je de specificaties van de juiste uitvoering op kunt zoeken.

Terug naar het begin

Tips voor een goed binnenklimaat

Goed ventileren is belangrijk, maar je kunt ook nog andere dingen doen voor een gezond binnenklimaat. Vervuiling van de lucht voorkomen door niet binnen te roken of te frituren bijvoorbeeld. Het branden van kaarsen, of het gebruik van een luchtverfrisser lijkt onschuldig, maar deze producten zorgen wel voor fijnstof. Gebruik daarom bijvoorbeeld alleen droog en daarvoor geschikt hout bij het branden van de openhaard.

Ook het verstuiven van cosmetische producten zoals deodorant, haarlak en parfum vervuilt de binnenlucht met stofdeeltjes.

Verf en nieuwe spullen zoals vloerbedekking of een nieuw matras bevatten vervuilende stoffen. Lucht een ruimte goed nadat je deze opgeknapt hebt. Zo is het beter om de nieuwe babykamer ruim van te voren klaar te maken. Zo hebben de vervuilende luchtjes goed de kans om te verdwijnen voordat je baby in de kamer gaat slapen.

Stal dan ook geen motorvoertuig in een garage of schuur die direct aan de woning grenst wanneer deze ruimte geen aparte ventilatie heeft. 

Planten kunnen het binnenklimaat aanzienlijk verbeteren. Ze zien er niet alleen gezellig uit, maar brengen ook vocht in de lucht, maken de lucht schoon en zorgen voor een fijne omgeving. 

Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken, zoals de “clean air study” van NASA, blijkt de positieve invloed van platen op de luchtkwaliteit.  Het zijn vooral groene planten zoals de Areca palm, de Sansevieria en de kleurrijke Gerbera die een positieve impact hebben. 

De planten nemen schadelijke stoffen op via de bladeren en breken deze via de wortels af. De bovengenoemde groene planten hebben een snellere stofwisseling en breken daardoor schadelijke stoffen als formaldehyde, benzeen en trichlooretheen rapper af. Bovendien produceren planten hiermee zuurstof, een win-win situatie dus.

Het binnenklimaat in woningen is in de winter meestal te droog en in de zomer en herfst te vochtig. Gezonde lucht bevat voldoende vocht, maar niet te veel. De relatieve luchtvochtigheid moet omstreeks 50% zijn. Gebruik luchtbevochtigers als de ruimte te droog is en je last hebt van droge ogen of een droge keel.

Terug naar het begin